Muaviye Dönemi ve Dini Tahrifatın Başlangıcı
Muaviye b. Ebu Sufyan döneminde İslam dünyasında dini uygulamalarda ciddi değişiklikler gözlemlenmiştir. Siyasi çıkarlar uğruna dinin temel prensiplerinden sapmalar yaşanmış ve dini metinler üzerinde oynanmaya başlanmıştır. Kur’an özgün yorumu yerine, siyasi gücü pekiştiren yorumlar ön plana çıkmıştır. Bu süreçte dini tahrifatın ilk tohumları ekilmiş ve zamanla artarak Abbasi dönemine kadar devam etmiştir.
Abbasiler Dönemi ve Dini Tahrifatın Devamı
Abbasiler, Muaviye döneminde başlayan tahrifatı sürdürmüştür. Bu dönemde fikri ve ilmi gelişmeler yaşanmış olsa da, siyasi ve dini iktidarın gücüyle hadis uydurmacılığı ve dini manipülasyonlar artmıştır. Halkın dini, iktidarın çıkarları doğrultusunda şekillendirilmiş ve hedeflenen İslam, iktidarı destekleyen bir yapıya büründürülmüştür. Ancak bu tahrifat, bazı alimlerin direnişiyle karşılaşmıştır.
İmam-ı Azam'ın Dinî Duruşu
İmam-ı Azam Ebu Hanife, Kur’an'a sıkı sıkıya bağlı kalmıştır. Dine dair meselelerde sadece Kur’an'ın dikkate alınması gerektiğini savunmuş ve bu prensipten sapmamıştır. İmam-ı Azam, Kur’an'ın dışına çıkmayı dini tahrifat olarak görmüş ve bu duruşu nedeniyle baskılara maruz kalmıştır. Şu an uyulan Hanefi Mezhebi, Ebu Hanefi'nin öğrencilerinin mahsülüdür.
İmam-ı Azam ve Abbasiler: Bir İmtihan
Abbasilerin 2. Halifesi Ebu Cafer El-Mansur döneminde İmam-ı Azam baskılarla karşılaşmıştır. Halifenin gücü büyük olsa da, İmam-ı Azam inancından ödün vermemiştir. Ebu Cafer El-Mansur, dini olumlamalarla siyasi iktidarını güçlendirmeye çalışırken, İmam-ı Azam bağımsız bir din âlimi olarak kalmayı sürdürmüştür.
Dönemin İlim ve Siyaset Çatışması
Bu dönemde dini ve ilmi oluşumlar iktidarın himayesi altına girmiştir. Abbasiler, dini metinleri kendi çıkarlarına göre eğip bükebilecek uzmanlar arayışındaydı. Bu durum, İslam’ın saf yorumlarıyla çelişkiye düşmüş ve dini ilimlerde sapkınlıklar ortaya çıkmıştır.
İmam-ı Azam'ın Ölümü
Abbasiler döneminde birçok âlim baskılara maruz kalmış, İmam-ı Azam da bu baskılara direnmiştir. Ölümü, bu direnişin ve dini bağımsızlığın sembolü olarak tarihe geçmiştir. İmam-ı Azam’ın ölümü, din ve iktidar çatışmasının trajik bir yansımasıdır.
Sonuç
İmam-ı Azam'ın hayatı ve ölümü, İslam’ın saf hali ile siyasi iktidar arasındaki gerilimin çarpıcı örneklerindendir. Abbasi Devleti'nin ikinci halifesi Mansûr, Ebu Hanife'yi Bağdat'ta hapsettirip işkence ettirmiş ve zehirleterek öldürtmüştür. Dini tahrifat ve manipülasyonlara karşı dik duruşu, bugün dahi dini ve ilmi bağımsızlığın sembolü olarak anılmasını sağlamaktadır. İmamları imamı İmam-ı Azam’ın mirası, dürüstlük, adalet kısaca Kur'an'a bağımsızlık sembolü olarak İslam tarihinde önemli bir yer tutar.
Doğrularım Allah'ın yanlışlarım benimdir. Aydın Orhon
